Armti

Gospodarka Ukrainy to wschodząca gospodarka wolnorynkowa. Rosła szybko od 2000 do 2008 roku, kiedy to na całym świecie rozpoczęła się wielka recesja i dotarła do Ukrainy jako ukraiński kryzys finansowy w latach 2008-2009. W 2010 r. gospodarka ożywiła się i poprawiała do 2013 r. Od 2014 do 2015 r. gospodarka ukraińska przeżywała spowolnienie, a PKB w 2015 r. przekraczał nieco połowę wartości z 2013 r. W 2016 r. Gospodarka ponownie zaczęła rosnąć. Do 2018 roku gospodarka ukraińska rozwijała się dynamicznie, osiągając prawie 80% swojej wielkości z 2008 roku.

Kryzys lat 90. obejmował hiperinflację i spadek produkcji gospodarczej do mniej niż połowy PKB poprzedniej ukraińskiej SRR. Wzrost PKB po raz pierwszy odnotowano w 2000 r. i utrzymywał się on przez osiem lat. Wzrost ten został zahamowany przez światowy kryzys finansowy z 2008 r., ale gospodarka ukraińska ożywiła się i osiągnęła dodatni wzrost PKB w pierwszym kwartale 2010 r. Do października 2013 r. ukraińska gospodarka wpadła w kolejną recesję. Ukraiński eksport do Rosji poprzedniego lata znacznie spadł z powodu zaostrzenia kontroli granicznej i celnej prowadzonej przez Rosję. Aneksja Krymu przez Rosję na początku 2014 r. oraz wojna w Donbasie, która rozpoczęła się wiosną 2014 r., poważnie zaszkodziły gospodarce Ukrainy i poważnie uszkodziły dwa z najbardziej uprzemysłowionych regionów kraju. W 2013 r. Ukraina odnotowała zerowy wzrost PKB. Gospodarka Ukrainy skurczyła się o 6,8% w 2014 r. i utrzymywała się przy 12% spadku PKB w 2015 r. W kwietniu 2017 r. Bank Światowy stwierdził, że tempo wzrostu gospodarczego Ukrainy w 2016 r. Wyniosło 2,3%, kończąc tym samym recesję.

W kwietniu 2020 r. Bank Światowy podał, że wzrost gospodarczy był solidny i wyniósł 3,2% w 2019 r., na czele z dobrymi zbiorami rolnymi i sektorami zależnymi od krajowej konsumpcji. Spożycie gospodarstw domowych wzrosło o 11,9% w 2019 r., czemu sprzyjały znaczne wpływy z przekazów pieniężnych i wznowienie akcji kredytowej, podczas gdy handel krajowy i rolnictwo wzrosły odpowiednio o 3,4 i 1,3%.

Naród posiada wiele elementów składowych wielkiej gospodarki europejskiej: bogate pola uprawne, dobrze rozwiniętą bazę przemysłową, wysoko wykwalifikowaną siłę roboczą i dobry system edukacji. Jednak od 2014 r. gospodarka pozostaje w złym stanie. Po proeuropejskiej rewolucji Majdan w 2014 r. według MFW Ukraina stała się najbiedniejszym krajem w Europie, za Mołdawią.

Po Euromajdanie: 2014 – obecnie

Ze względu na utratę największego partnera handlowego Ukrainy, Rosji, w związku z aneksją Krymu w marcu 2014 r. i zaostrzoną wojną w Donbasie, która rozpoczęła się w kwietniu 2014 r. gospodarka Ukrainy skurczyła się o 6,8% w 2014 r.; miała spaść o 8%. Aneksja Krymu przez Rosję również bezpośrednio przyczyniła się do tego spadku. W raporcie rządu ukraińskiego na początku lutego 2016 r. stwierdzono, że gospodarka Ukrainy skurczyła się o 10,4% w 2015 r. W 2015 r. Narodowy Bank Ukrainy spodziewał się dalszego spadku o 11,6%, a Bank Światowy spodziewał się spadku o 12%. Bank Światowy prognozował wzrost o 1% w 2016 r.

Na początku lutego 2014 r. Narodowy Bank Ukrainy zmienił hrywnę na zmienną / płynną walutę, próbując spełnić wymogi MFW i wymusić stabilną cenę waluty na rynku Forex. W 2014 i 2015 roku hrywna straciła około 70% swojej wartości w stosunku do dolara amerykańskiego.

MFW zgodził się na czteroletni program pożyczkowy o wartości około 17,5 mld USD w ośmiu transzach w latach 2015 i 2016, z zastrzeżeniem warunków, które obejmowały reformy gospodarcze. Jednak ze względu na brak postępów w zakresie reform w 2015 r. wypłacono tylko dwie transze o wartości 6,7 mld USD. Trzecią transzę w wysokości 1,7 mld USD zaplanowano tymczasowo w czerwcu 2016 r. pod warunkiem wprowadzenia 19 dalszych środków reformatorskich. Niektórzy z zachodnich analityków uważają, że duże pożyczki zagraniczne nie zachęcają do reform, ale umożliwiają skorumpowane wydobywanie funduszy z kraju.

Od grudnia 2015 r. Ukraina odmawiała spłaty, a tym samym de facto nie spłaciła 3 mld USD długu wobec Rosji, która była częścią ukraińsko-rosyjskiego planu działania z grudnia 2013 r.

Obroty handlu detalicznego na Ukrainie w 2014 r. zmniejszyły się o 8,6% (od 2013 r.) i zmniejszyły się o 20,7% w 2015 r. (od 2014 r.). Ukraina odnotowała 30,9% spadek eksportu w 2015 r., głównie z powodu gwałtownego spadku produkcji w obwodzie donieckim i ługańskim (dwa regiony Donbasu). Te dwa regiony były odpowiedzialne za 40,6% całkowitego wskaźnika spadku eksportu. Przed wojną były to dwa najbardziej uprzemysłowione obwody Ukrainy. Według Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego i Handlu Ukraina miała nadwyżkę w swoim bilansie płatniczym w okresie od stycznia do listopada 2015 r. w wysokości 566 mln USD i miała deficyt handlowy w wysokości 11,046 mld USD w tym samym okresie 2014 r. W dniu 31 grudnia 2015 r. dług publiczny Ukrainy wyniósł 79% jej PKB. W 2015 r. zmniejszył się o 4,324 mld USD, osiągając 65,488 mld USD. Ale w hrywnach dług wzrósł o 42,78%. W 2015 roku Ministerstwo Polityki Społecznej Ukrainy oceniło 20–25% ukraińskich gospodarstw domowych jako ubogie. 

2,526 miliardów dolarów trafiło do ukraińskiej gospodarki poprzez przekazy pieniężne w 2015 roku, o 34,9% mniej niż w 2014 roku. 431 milionów dolarów zostało wysłane z Ukrainy do innych krajów za pomocą przekazów pieniężnych. W styczniu 2016 r. amerykańska firma Bloomberg uznała gospodarkę Ukrainy za 41. najbardziej innowacyjną na świecie w porównaniu z 33. w styczniu 2015 r.

W maju 2016 r. szef misji MFW na Ukrainę Ron van Rood stwierdził, że ograniczenie korupcji jest kluczowym sprawdzianem dla dalszego wsparcia międzynarodowego. W 2015 r. Transparency International uplasowało Ukrainę na 130. miejscu na 168 krajów w swoim Indeksie Percepcji Korupcji. W lutym 2016 r. historyk Andrew Wilson ocenił postęp w ograniczaniu korupcji jako słaby od 2016 r. Aivaras Abromavičius, ówczesny minister gospodarki i handlu Ukrainy, podał się do dymisji w lutym 2016 r., powołując się na wrodzoną korupcję. W październiku na konferencji dla inwestorów zagranicznych korupcja i brak zaufania do wymiaru sprawiedliwości zostały zidentyfikowane jako największe przeszkody dla inwestycji.

Pod koniec lipca 2016 r. Państwowa Służba Statystyczna Ukrainy poinformowała, że ​​w porównaniu z czerwcem 2015 r. płace realne wzrosły o 17,3%. Jednocześnie Narodowy Bank Ukrainy odnotował 406 mln USD nadwyżki w bilansie płatniczym Ukrainy w okresie styczeń-czerwiec 2016 r. wobec deficytu w wysokości 1,3 mld USD w tym samym okresie 2015 r. Według ukraińskiego urzędu statystycznego inflacja w 2016 r. spadła do 13,9%; podczas gdy w 2015 r. wyniósł 43,3%, a w 2014 r. 24,9%.

The Economist porównał dotkliwość recesji na Ukrainie do recesji greckiej w latach 2011-2012 – wskazując, że Ukraina odnotowuje spadek PKB o 8-9% w latach 2014-2015, a Grecja odnotowuje spadek PKB o 8,1% w latach 2011-2012, i zauważył, że spowolnienie gospodarcze nie dotknęło w równym stopniu wszystkich regionów Ukrainy. Donieck i Ługańsk (strefa konfliktu) odnotowały spadek produkcji przemysłowej odpowiednio o 32% i 42%. Z drugiej strony Lwów, położony ponad 1000 km od konfliktu, odnotował największy wzrost zatrudnienia w kraju.

Gospodarka Ukrainy przezwyciężyła dotkliwy kryzys wywołany konfliktem zbrojnym we wschodniej części kraju. Dewaluacja hrywny o 200% w latach 2014-2015 sprawiła, że ​​ukraińskie towary i usługi stały się tańsze i bardziej konkurencyjne. W 2016 r. po raz pierwszy od 2010 r. gospodarka wzrosła o ponad 2%. W oświadczeniu Banku Światowego z 2017 r. prognozowano wzrost o 2% w 2017 r., 3,5% w 2018 r. i 4% w 2019 i 2020 r. Inflacja na Ukrainie w 2017 r. wyniosła 13,7% (12,4% w 2016 r.).

Od około 2015 r. Rośnie liczba Ukraińców pracujących w Unii Europejskiej, zwłaszcza w Polsce. Eurostat podał, że w 2017 r. 662 000 Ukraińców otrzymało unijne zezwolenia na pobyt, z czego 585 439 w Polsce. Szef Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy oszacował, że nawet 9 mln Ukraińców pracuje za granicą przez jakąś część roku, a 3,2 mln regularnie pracuje za granicą, a większość z nich nie planuje powrotu. Statystyki Banku Światowego pokazują, że przepływy pieniężne z powrotem na Ukrainę wzrosły mniej więcej dwukrotnie w latach 2015–2018, o wartości około 4% PKB.

W III kwartale 2019 r. realny PKB wzrósł o 4,2%. Wśród głównych czynników napędowych wymienić należy: wzrost siły nabywczej ludności w warunkach wzrostu poziomu płac (w ciągu 9 miesięcy 2019 roku płace realne wzrosły o 9,5%); wysoki poziom aktywności gospodarczej i utrzymanie działalności inwestycyjnej, co sprzyjało głównie rozwojowi budownictwa, w szczególności obiektów infrastruktury przemysłowej i transportowej; aktywne pożyczki konsumenckie; utrzymanie wysokiej dynamiki rozwoju rolnictwa; korzystna sytuacja cenowa na wybranych światowych rynkach towarowych dla eksportu krajowego i innych.

Ukraina dokonała największej spłaty zadłużenia w 2019 r. w wysokości 1,1 mld USD.

W 2019 roku Fitch Rating, światowy lider w zakresie ratingów kredytowych i badań, podwyższył długoterminowe ratingi kredytowe emitentów walut obcych i walut narodowych (IDR) Ukrainy z „B-” do „B” oraz poprawił perspektywę ze stabilnej do pozytywnej. Ukraina wykazała się w odpowiednim czasie dostępem do finansowania fiskalnego i zewnętrznego, poprawiając stabilność makroekonomiczną i zmniejszając zadłużenie publiczne.

Ukraina poprawiła się o 7 pozycji w rocznym raporcie Banku Światowego Doing Business 2020. Ostrożne zarządzanie makroekonomiczne pomogło obniżyć inflację i stopy procentowe w 2019 r. Inflacja spadła do 4,1% na koniec 2019 r. i 2,4% w lutym 2020 r.